Foto: Emmy Fons
Vaak hebben mensen heel veel vertrouwen in wetenschappers en de wetenschap. Ik ook eigenlijk wel. Tot voor kort. Dat wil ik wel nuanceren: ik blijf vertrouwen houden in de onafhankelijke wetenschap, maar niet in de gekochte onderzoeken. En daar ligt voor mij wel het probleem.
In Nederland, maar ook in de rest van de westerse wereld, wordt behoorlijk bezuinigd op het hoger- en wetenschappelijk onderwijs. De gedachte is in deze tijd, wil je als hogeschool of als universiteit nog financieel rendabel zijn, dan moet je je eigen broek ophouden. Dat kun je op verschillende manieren doen: je geeft je personeel minder geld, met het risico dat ze vertrekken; je bezuinigt op budgetten, zodat er minder onderzoek gedaan kan worden, waarmee je de reputatie van je organisatie op het spel zet of je gaat op zoek naar andere geldbronnen.
Deze laatste mogelijkheid wordt al jaren veelvuldig ingezet. Er zijn bedrijven die met voldoende geld een onderzoek kopen plus bijbehorende uitslag. Zo kan de voedselindustrie aantonen dat suiker niet slecht is of dat minder vet of minder zout niet per definitie tot gezondheidsproblemen leidt. Zo produceert de telecomindustrie het een na het andere rapport om maar aan te tonen dat straling geen enkel probleem is en zal ook de machtige farmaceutische industrie geen mogelijkheid onbenut laten om ons gewone mensen te doen geloven dat al hun medicijnen leiden tot genezing en niet tot de dood. Overigens zullen zij ook niet nalaten om bijvoorbeeld de homeopathische geneesmiddelen voortdurend in een kwaad daglicht te zetten, juist omdat deze wel tot genezing leiden. En ze gewoon goedkoop zijn.
Is dit nieuw? Nee natuurlijk niet. In de vijftiger jaren wist de sigaretten-industrie het een na het andere onderzoek te publiceren door soms gerenommeerde onderzoekers, waaruit bleek dat roken helemaal niet slecht was. Het duurde een hele tijd, voordat we als gewone mensen door hadden, dat we hier langdurig belazerd zijn.
Wie kan mij uitleggen dat er voor geen enkel virus nog een werkend vaccin gevonden is, waaraan mensen niet doodgaan of ziek worden, terwijl de wetenschap nu al aan het pochen is dat dit er is. Moet ik dat vertrouwen? Of moeten we wederom vijftig jaar wachten voordat we doorhebben hoe het werkelijk is en waar het om draait: geld.
Wilke Vos
13 augustus 2020
